Ngày 15/02/2025 VTV Online đưa tin "Khả năng thiên thạch có sức hủy diệt gấp 500 lần bom nguyên tử va vào Trái Đất" với nội dung như sau:

Các nhà khoa học cảnh báo, xác suất thiên thạch 2024 YR4 va chạm Trái Đất vào dịp Giáng sinh năm 2032 đã tăng lên 2,3%. Đáng chú ý, cuối năm ngoái xác suất va chạm chỉ là 1,6%.

Thiên thạch 2024 YR4, có đường kính ước tính từ 40 đến 90 mét, đang trở thành một mối quan tâm lớn đối với các nhà khoa học. Xác suất nó va chạm với Trái Đất vào cuối năm 2032 tiếp tục tăng. Khi mới được phát hiện hồi cuối tháng 12/2024, xác suất va chạm chỉ là 1,6%, nhưng gần đây con số này đã tăng lên 2,3%.

Nếu xảy ra va chạm, đây không phải là sự kiện tuyệt chủng như vụ thiên thạch hủy diệt loài khủng long cách đây 66 triệu năm. Tuy nhiên, theo ước tính, một vụ nổ trên không của YR4 sẽ có sức công phá tương đương 500 quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima vào năm 1945. Nếu nó phát nổ ngay phía trên một khu vực đông dân cư, hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng.

Theo Mạng lưới cảnh báo thiên thạch NASA, hành lang có nguy cơ bị ảnh hưởng bao gồm: phía Đông Thái Bình Dương, khu vực Bắc Nam Mỹ, Đại Tây Dương, châu Phi, Biển Arap, Nam Á.

Dù 2032 vẫn còn xa, nhưng xu hướng tăng xác suất va chạm cho thấy chúng ta cần bắt đầu chuẩn bị phương án phòng vệ ngay khi YR4 quay trở lại gần quỹ đạo Trái Đất vào năm 2028.

Các sứ mệnh làm lệch hướng thiên thạch, như nhiệm vụ DART của NASA năm 2022, thường mất từ 3 đến 5 năm để triển khai. Do đó, các cơ quan không gian nên bắt đầu kế hoạch theo dõi và sẵn sàng thực hiện biện pháp ngăn chặn nếu cần thiết. Ngay cả khi YR4 không phải là mối đe dọa thực sự, đây vẫn sẽ là một bài tập huấn luyện quan trọng, giúp nhân loại chuẩn bị trước những hiểm họa trong tương lai.

Chúng ta không thể chờ đợi đến khi một thiên thạch thực sự nguy hiểm xuất hiện, mà phải chủ động phát triển công nghệ phòng vệ ngay từ bây giờ. Nhiệm vụ DART chỉ tiêu tốn khoảng 325 triệu USD, một khoản đầu tư hoàn toàn hợp lý để bảo vệ Trái Đất.

(Ảnh minh họa: Getty Images)

Trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học cho biết Bennu - một tiểu hành tinh gần Trái Đất có đường kính khoảng 500 mét - dù nhỏ hơn nhiều so với thiên thạch từng dẫn đến sự tuyệt chủng của loài khủng long, vẫn có thể gây ra thiệt hại lớn nếu va chạm với hành tinh của chúng ta vào tháng 9/2182. Các nhà thiên văn học ước tính xác suất xảy ra vụ va chạm này là 1/2.700, tương đương 0,037%.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các mô hình khí hậu và siêu máy tính để phân tích tác động của một vụ va chạm tiềm tàng. Kết quả cho thấy, nếu Bennu đâm vào Trái Đất, khối lượng bụi và khí thải lên tới 400 triệu tấn có thể bị đẩy vào bầu khí quyển, gây ra "mùa đông va chạm" kéo dài nhiều năm.

Trước đó, báo Tuổi Trẻ Online đưa tin "Xác suất thiên thạch 55m va chạm Trái đất tăng gấp đôi" đưa tin với nội dung:

Ảnh minh họa thiên thạch va chạm Trái đất - Ảnh: earth.com

Các nhà thiên văn học đã phát hiện một thiên thạch trên bầu trời đêm vào cuối năm 2024 và đặt tên cho nó là 2024 YR4. Sau đó, họ bắt đầu theo dõi, đo vị trí để tính toán quỹ đạo của thiên thạch này.

Với ước tính ban đầu về quỹ đạo của 2024 YR4, xác suất để nó va chạm với Trái đất là khoảng 1%. Tuy nhiên, sau khi thực hiện thêm các tính toán, xác suất này đã tăng lên hơn gấp đôi, theo trang ScienceAlert ngày 11-2.

Tính đến thời điểm hiện tại, 2024 YR4 có 2,3% khả năng va chạm với Trái đất vào ngày 22-12-2032. Điều này có nghĩa là khi các nhà thiên văn học chạy 1.000 mô phỏng quỹ đạo dựa trên dữ liệu có được, có 23 mô phỏng cho thấy 2024 YR4 sẽ có tác động đến Trái đất.

Ước tính hiện tại về quỹ đạo có khả năng xảy ra nhất của 2024 YR4 là thiên thạch này sẽ bay gần Trái đất ở khoảng cách 240.000km, nằm trong quỹ đạo của Mặt trăng nhưng không quá gần đến mức gây nguy hiểm.

Do đó, dù xác suất va chạm tăng hơn gấp đôi nhưng chúng ta cũng không cần quá lo lắng. Khi xác suất va chạm của 2024 YR4 dưới 1%, Văn phòng Điều phối phòng thủ hành tinh (PDCO) của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã xếp thiên thạch này vào mức 3 trên thang đo Mức độ nguy hiểm va chạm Torino.

Mức 3 có nghĩa là chúng ta nên để mắt tới thiên thạch đó. Với xác suất 2,3%, 2024 YR4 vẫn nằm trong mức 3.

Thiên thạch liên tiếp va chạm Mặt trăng giữa mưa sao băng Geminid

Khi theo dõi các thiên thạch, một điều rõ ràng là các ước tính ban đầu thường không chắc chắn. Không giống như quỹ đạo của hành tinh, quỹ đạo của các thiên thạch có thể thay đổi do lực hấp dẫn từ các vật thể gần chúng. Trong trường hợp 2024 YR4 thì một trong các tác nhân chính là Trái đất.

Vào năm 2028, thiên thạch này có thể cách Trái đất 8 triệu km. Lúc này, các nhà thiên văn có thể tính toán chính xác hơn quỹ đạo của nó và xem xét các kế hoạch phòng thủ nếu cần. 

Theo ScienceAlert, ngay cả khi các tính toán cho thấy xác suất va chạm gần như là 100%, chúng ta cũng không cần phải lo lắng vì một số lý do.

Đầu tiên, chúng ta biết 2024 YR4 ở đó. Nguy cơ thật sự không phải đến từ các thiên thạch hay tiểu hành tinh bên ngoài Hệ Mặt trời. Các nguy cơ lớn hơn đến từ những thiên thạch hay tiểu hành tinh tiếp cận Trái đất từ hướng Mặt trời và khiến chúng ta bất ngờ.

Kế đến, chúng ta vẫn còn nhiều năm để đối phó với 2024 YR4 và có thể làm chệch hướng quỹ đạo của nó. 

Với kích thước khoảng 55m, nếu xảy ra va chạm, 2024 YR4 có thể giải phóng lượng năng lượng lên đến 8 megaton, gấp hơn 500 lần sức công phá của bom nguyên tử thả xuống thành phố Hiroshima (Nhật Bản). Một vụ va chạm như vậy có thể xóa sổ hoàn toàn một thành phố.

Chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro và tác động bằng cách di tản người dân khỏi khu vực có nguy cơ va chạm, và chúng ta có thời gian để làm điều đó.

Ngoài ra, chúng ta có thể theo dõi quỹ đạo của thiên thạch 2024 YR4 trên trang Phòng thủ hành tinh (Planetary Defense Page) của NASA.

NASA: Thiên thạch 55m nguy cơ va chạm Trái đất năm 2032, năng lượng gấp 500 lần bom nguyên tử

Thiên thạch 2024 YR4 được phát hiện ngày 27-12-2024. Nếu xảy ra va chạm, thiên thạch này có thể phá hủy hoàn toàn một thành phố lớn.